Waarom versnelling van onderhoud en verduurzaming bij VvE’s nodig is
Uit een recente Kamerbrief blijkt dat het onderhoud en de verduurzaming bij Verenigingen van Eigenaars (VvE’s) achterblijven vergeleken met andere woningen. Eén op de vijf appartementseigenaren geeft zelfs aan dat er sprake is van achterstallig onderhoud. Verduurzamingsmaatregelen gaan vaak samen met onderhoud en kennen vergelijkbare uitdagingen; het is dus zorgwekkend dat beide achterlopen. De oorzaak ligt in de complexe besluitvorming binnen VvE’s: alle appartementseigenaren moeten gezamenlijk beslissen en de regels daarvoor zijn vaak ingewikkeld. Bovendien kunnen de financiële situatie en belangen van bewoners, verhuurders en bedrijven in het pand uiteenlopen, en gaat het meestal om grote projecten met forse investeringen. Veel VvE’s hebben geen professioneel beheer; bestuursleden (appartementseigenaren zelf) moeten het in hun vrije tijd erbij doen. Dit alles zorgt ervoor dat VvE-besturen en betrokken eigenaren die wél willen verduurzamen of onderhoud plegen, vaak vastlopen.
De gevolgen van deze stagnatie zijn duidelijk. Bewoners blijven soms zitten in een slecht onderhouden pand en betalen onnodig hoge energierekeningen. Ondertussen is de verduurzaming van VvE’s cruciaal voor de energietransitie: ongeveer 1,4 miljoen woningen (18% van alle huizen in Nederland) vallen onder een VvE. Versneld onderhoud en verduurzaming bij VvE’s helpt niet alleen de bewoners zelf, maar komt ook de leefbaarheid van de buurt ten goede. Daarnaast draagt het bij aan het klimaat en vermindert het onze afhankelijkheid van andere landen voor energie. Kortom, er is urgentie: om comfort en woonkwaliteit te verbeteren en klimaatdoelen te halen, moeten VvE’s nu versneld aan de slag met onderhoud en verduurzaming.
Knelpunten bij besluitvorming, financiering en uitvoering in VvE’s
Besluitvorming: Een van de grootste knelpunten is de trage en lastige besluitvorming binnen VvE’s. In veel splitsingsreglementen is voor groot onderhoud of duurzame verbeteringen een meerderheid van tweederde of zelfs driekwart vereist. Dit hoge drempelpercentage maakt het lastig om voldoende draagvlak te krijgen; een paar tegenstemmers kunnen al tot flinke vertraging leiden. Daarnaast hanteren veel VvE’s een zogenoemd quorum (minimum opkomstpercentage bij stemmingen), wat besluitvorming verder kan blokkeren. Het activeren van bewoners voor vergaderingen en besluiten is daarmee een moeizame klus. Hierdoor blijven belangrijke besluiten uit, ook als een deel van de bewoners graag wil verduurzamen of dringend onderhoud wil laten uitvoeren.
Financiering: Financiën vormen een tweede bottleneck. VvE’s zijn wettelijk verplicht een reservefonds of meerjarenonderhoudsplan (MJOP) te hebben, maar in de praktijk is de kwaliteit daarvan wisselend. Uit evaluatie blijkt dat de helft van de VvE’s niet genoeg geld reserveert om al het benodigde onderhoud uit te voeren. Vaak zijn MJOP’s onvolledig, niet alle toekomstige onderhoudswerkzaamheden staan erin, waardoor VvE-leden later voor onverwachte hoge kosten kunnen komen te staan. Als er onvoldoende reserve is, wordt het financieren van grote duurzaamheidsinvesteringen (zoals isolatie of een warmtepomp) erg lastig. Hoewel er externe financieringsopties bestaan (waarover later meer), kan een gebrek aan eigen middelen en beperkte financiële draagkracht binnen de VvE een rem zetten op verduurzaming, zeker bij kleinere VvE’s of gemengde VvE’s met zowel koop- als huurders. Dit leidt soms tot onenigheid en conflicten binnen de vereniging over geldzaken.
Uitvoering: Zelfs als besluiten genomen en financiën geregeld zijn, kan de praktische uitvoering een uitdaging zijn. Het plannen en coördineren van grote werkzaamheden vergt expertise en tijd. VvE-besturen doen dit vaak naast hun normale baan, zonder professionele ondersteuning. Het vinden van betrouwbare uitvoerders (vakmensen) voor uiteenlopende klussen, van dakrenovatie en isolatie tot het aansluiten op een warmtenet, is niet eenvoudig. Zeker bij kleine of inactieve VvE’s speelt dit: daar is vaak sprake van achterstallig onderhoud, minimale betrokkenheid van leden en geen professionele beheerder. Actieve bewoners in zulke VvE’s ervaren regelmatig stagnatie; er gebeurt pas iets als een acuut probleem (bv. een lekkend dak) of een enthousiaste nieuwe eigenaar iedereen wakker schudt. Zonder een formele structuur of KvK-registratie is het moeilijk offertes aan te vragen of subsidies te benutten, al kunnen een sterke onderlinge samenwerking en externe prikkels (zoals subsidie of regelgeving) soms toch verbeteringen op gang brengen. Deze uitvoeringstechnische obstakels vragen om extra ondersteuning en ontzorging voor VvE’s.
Nieuwe wetgeving en subsidies voor verduurzaming VvE’s
De overheid onderkent de problemen en komt met maatregelen om onderhoud en verduurzaming in VvE’s te versnellen. In de onlangs gepresenteerde VvE-Versnellingsagenda zijn vijf hoofdthema’s benoemd, waaronder het vereenvoudigen van besluitvorming, het verbeteren van financiële ondersteuning en het bieden van betere informatie en ontzorging. Enkele belangrijke stappen die de overheid neemt of van plan is te nemen:
- Vereenvoudigde besluitvorming (wetswijziging): Er komt een wetsvoorstel om de besluitvormingsregels voor VvE’s te versoepelen. Het voornemen is dat besluiten over onderhoud en verduurzaming voortaan met een gewone meerderheid van 50% + 1 van de stemmen genomen kunnen worden, ongeacht strengere eisen in het VvE-reglement. Daarmee wijkt men af van de traditionele 2/3 of 3/4 meerderheid die nu vaak vereist is, wat besluitvorming aanzienlijk zal versnellen. Deze wetswijziging, aangekondigd in het regeerprogramma, gaat eind 2025 in internetconsultatie. NB: Het quorum (minimum opkomstpercentage) blijft waarschijnlijk wel bestaan als beschermingsmechanisme voor minder draagkrachtige eigenaren, maar de stemdrempel voor duurzame beslissingen gaat omlaag. Verder werkt men aan het toestaan van digitaal vergaderen, zodat eigenaren eenvoudiger kunnen deelnemen aan besluitvorming, ook als ze fysiek niet aanwezig kunnen zijn (dit wordt in een apart traject voorbereid).
- Notificatieregeling oplaadpunten: Een ander wetsvoorstel richt zich op het plaatsen van laadpalen voor elektrische auto’s bij appartementen. Appartementseigenaren kunnen straks eenvoudiger een oplaadpunt installeren op hun privé- of gezamenlijke parkeerplaats binnen de VvE. In plaats van langslepende besluitvorming komt er een notificatieregeling: de eigenaar meldt de laadpaal, zonder dat de VvE dit nog mag blokkeren (behoudens redelijke voorwaarden). Deze aanpassing van het appartementsrecht voert een EU-richtlijn uit en haalt een drempel weg voor VvE’s die willen verduurzamen op het gebied van mobiliteit.
- Verlenging MJOP naar 30 jaar: Om VvE’s beter te laten vooruitkijken en sparen, wordt de wettelijke minimale termijn van het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) verlengd van 10 naar 30 jaar. Hierdoor krijgen verenigingen inzicht in alle benodigde onderhoudswerkzaamheden op lange termijn en kunnen ze realistischer sparen met de VvE-bijdragen. Door groot onderhoud te combineren met duurzaamheidsmaatregelen (bijvoorbeeld dakisolatie of zonnepanelen plaatsen tijdens dakrenovatie) kan de VvE uiteindelijk veel geld besparen. Het verlengde MJOP helpt voorkomen dat appartementseigenaren onverwacht voor hoge kosten komen te staan en beperkt de noodzaak van tussentijdse extra stortingen. Daarnaast wil de minister wettelijk regelen dat er een informatieve paragraaf over verduurzaming in het MJOP komt. Hierin moet staan welke stappen nodig zijn om het gebouw richting emissievrij in 2050 te krijgen. Dit verhoogt de bewustwording en stimuleert VvE’s om duurzame investeringen tijdig mee te plannen.
- Financiële ondersteuning: subsidie VvE en Warmtefonds: Om de financiën minder knellend te maken, heeft de overheid de Subsidieregeling verduurzaming voor VvE’s (SVVE) opgezet. Deze subsidie helpt vooral bij proceskosten: VvE’s kunnen bijvoorbeeld subsidie krijgen voor professionele procesbegeleiding bij de overstap naar een warmtenet of andere duurzame warmteoplossingen. Het geld kan worden gebruikt om bewoners te betrekken en de besluitvorming te organiseren, hele praktische ondersteuning dus. Daarnaast is er het Nationaal Warmtefonds, waar VvE’s aantrekkelijke leningen kunnen afsluiten voor verduurzamingsprojecten. Steeds meer VvE’s maken gebruik van de SVVE-subsidie en het Warmtefonds, met name grotere VvE’s (20+ appartementen). Dat is een positieve ontwikkeling, want het laat zien dat de drempel om te financieren omlaag gaat. Kleinere VvE’s (<4 woningen) verduurzamen vooralsnog minder vaak via de SVVE; zij kiezen vaak voor individuele subsidies zoals de ISDE. Opvallend is dat de SVVE-subsidie VvE’s uit alle inkomensgroepen ongeveer evenveel bereikt, dus ook VvE’s met minder draagkrachtige leden weten de weg naar deze regeling te vinden. Naast SVVE en Warmtefonds is er bijvoorbeeld het Toekomstbestendig Onderhoudsfonds (ondergebracht bij SVn) specifiek voor VvE’s, maar het belangrijkste is: er komen steeds meer subsidies en leningen op maat voor VvE’s beschikbaar.
- Kenniscentrum VvE’s: Omdat informatie en ontzorging essentieel zijn, is eind 2024 een landelijk VvE-kenniscentrum opgericht bij Milieu Centraal (met steun van het Rijk). Dit kenniscentrum ondersteunt appartementenbezitters, VvE-beheerders, gemeenten en marktpartijen met alle vragen rond VvE’s en verduurzaming. In 2025 lag de focus vooral op het helpen van gemeenten en professionals, maar in 2026 komt er ook een helpdesk speciaal voor VvE’s. VvE-besturen en leden kunnen daar dan direct terecht voor advies op maat. Daarnaast is de Hogeschool Utrecht begonnen met een opleiding voor procesbegeleiders VvE-verduurzaming. Deze opgeleide experts kunnen VvE’s bij de hand nemen in het hele traject van plannen maken tot uitvoering. Het eerste cohort is in 2025 al afgestudeerd, wat betekent dat er nu meer professionals zijn die VvE’s kunnen ontzorgen bij hun onderhouds- en duurzaamheidsprojecten.
Met deze mix van wetswijzigingen, financiële prikkels en kennisondersteuning hoopt de overheid de versnelling in VvE-verduurzaming te realiseren. Vooral voor niet-actieve of kleine VvE’s die het zelf niet redden, is extra hulp beschikbaar: via het kenniscentrum en financiering uit het Warmtefonds kunnen ook zij stappen zetten. De boodschap van de minister is duidelijk: er worden belangrijke stappen gezet om VvE-bewoners te ondersteunen, en die inzet blijft de komende jaren hard nodig.
HomePair: de praktische oplossing om nú aan de slag te gaan
Overheidsbeleid alleen is niet genoeg, uiteindelijk moeten VvE’s zelf in actie komen. HomePair biedt hierbij een praktische oplossing. Dit online platform helpt VvE’s (en individuele appartementseigenaren) om snel de juiste vakmensen te vinden voor onderhouds- en verduurzamingklussen. Of het nu gaat om het opstellen van een MJOP, het isoleren van het dak, het aansluiten op een warmtenet of het plaatsen van zonnepanelen, via HomePair vindt u eenvoudig een vakman met VvE-ervaring voor de klus. Het platform is ontworpen om de drempels rond offertes aanvragen en werkzaamheden organiseren te verlagen, zowel voor actieve VvE-besturen als voor betrokken bewoners in meer passieve VvE’s.
Hoe werkt het? HomePair brengt opdrachtgevers en vakprofessionals efficiënt bij elkaar. Via een slimme zoekfunctie en categorieën vindt u binnen enkele klikken de juiste specialist, terwijl een algoritme de beste opties in de buurt aanbeveelt. U kunt profielen van vakmensen bekijken met foto’s, reviews en referenties, zodat u weet met wie u in zee gaat. Vervolgens neemt u direct contact op via telefoon, e-mail of de ingebouwde chatfunctie. Zo bespreekt u eenvoudig uw wensen en krijgt u een eerste indruk van de werkwijze, geheel transparant en persoonlijk nog vóórdat er afspraken worden gemaakt.
Na deze kennismaking ontvangt u een duidelijke offerte op maat. De vakman zet hierin de prijs, voorgestelde werkzaamheden en planning uiteen. U kunt rustig meerdere offertes vergelijken en pas akkoord geven als alles duidelijk is. Dankzij deze heldere afstemming weten beide partijen precies waar ze aan toe zijn. Gaat u akkoord, dan spreekt u samen een uitvoerdatum af via de chat, zo ontstaat een strakke planning zonder misverstanden. De klus wordt uitgevoerd op de afgesproken tijd, en betaling gebeurt rechtstreeks aan de vakman (buiten het platform om, dus zonder extra kosten) zodra alles naar tevredenheid is afgerond. Tot slot kunt u een review achterlaten, wat toekomstige klanten weer helpt bij hun keuze. Elke vakprofessional op HomePair is vooraf gescreend, wat extra zekerheid geeft over de kwaliteit.
Voordelen voor VvE’s: Het gebruik van HomePair maakt het proces van onderhoud en verduurzaming sneller en overzichtelijker. U krijgt binnen korte tijd meerdere offertes, waardoor u bijvoorbeeld als VvE-bestuur snel een vergelijking kunt maken en de beste deal kunt kiezen. Dit is ideaal bij het opvragen van prijzen voor een MJOP-onderhoudsplan of offertes voor isolatie en andere duurzaamheidsprojecten. Doordat vakmensen beoordeeld worden door eerdere klanten, zijn ervaringen inzichtelijk, dit verhoogt het vertrouwen en helpt u een weloverwogen keuze te maken. Bovendien kunt u via HomePair meerdere klussen inplannen en het volledige traject van communicatie tot planning via één platform regelen. Denk aan het coördineren van schilderwerk, liftonderhoud en zonnepanelen plaatsen in één keer; het platform houdt alles centraal bij.
Ook voor VvE’s die nog niet zo actief zijn, is HomePair relevant. Soms heeft een vereniging geen vast bestuur of is men het niet snel eens over vervolgstappen. In zulke gevallen kan een betrokken eigenaar zelf het initiatief nemen: via HomePair een vakman zoeken voor bijvoorbeeld een inspectie en offerte. Met een concrete offerte en plan op zak is het vaak makkelijker om medebewoners te overtuigen en de VvE in beweging te krijgen. HomePair faciliteert dus zowel de ambitieuze, goed georganiseerde VvE’s als de verenigingen waar één of twee kartrekkers het verschil willen maken. Het platform haalt veel regelwerk weg bij vrijwilligers in het bestuur, zodat projecten vlotter van start kunnen gaan.
Conclusie: VvE-besturen en bewoners, kom nu in actie
De boodschap is helder: het is tijd om de verduurzaming en het onderhoud van uw VvE te versnellen. De noodzaak is er, niemand wil in een vervallen gebouw wonen of te veel betalen aan energie. De overheid creëert betere randvoorwaarden met nieuwe wetgeving, subsidies (zoals de SVVE) en fondsen als het Warmtefonds. Ook kennis en hulp zijn binnen handbereik via het VvE-kenniscentrum en opgeleide professionals. Pak die kansen: maak gebruik van de verruimde subsidie VvE-mogelijkheden en de versoepelde regels zodra deze ingaan, zodat besluitvorming geen obstakel meer is. Stel uw MJOP op tijd bij met een duurzaamheidsparagraaf en kijk vooruit naar wat er nodig is om het gebouw toekomstbestendig te maken.
Wacht niet af tot problemen acuut worden. Als VvE-bestuur kunt u nu al offertes verzamelen en een planning uitzetten. Bent u bewoner in een inactieve VvE? Neem zelf het initiatief, vaak is één iemand nodig om de bal aan het rollen te krijgen. HomePair kan daarbij helpen om direct de juiste experts te vinden en concrete plannen te smeden. Iedere stap, hoe klein ook, draagt bij aan een beter onderhouden en energiezuinig gebouw.
Bronnen: kamerbrief , tweedekamer.nl/kamerstukken/brievenregeering, https://www.rijksoverheid.nl/documenten